Chai is een indrukwekkend en leerzaam boek. Ik heb het af en toe wel weg moeten leggen, zo grepen mij de verhalen van deze overlevenden aan. Ik ben opgegroeid met grootouders die de oorlog meegemaakt hebben, maar zij spraken er eigenlijk nooit over. In elk geval niet met de kleinkinderen. En ondanks dat ik er op school wel over leerde, heb ik eigenlijk nooit wat gevraagd aan mijn opa's en oma's.
Het is goed dat er boeken zijn zoals deze. Dit mag echt nooit vergeten worden.

Wat een bijzonder boek. De indrukwekkende en persoonlijke verhalen zijn rauw en ongesmukt weergegeven alsof de verteller tegenover je zit. Ze stemmen tot nadenken en gaan als het ware in je poriën zitten zodat je ze niet snel kunt vergeten.

De serie boekjes vormen stuk voor stuk en ook samen een indrukwekkende reeks persoonlijke verhalen. Ontroerende teksten, prachtige foto's en zo mooi vormgegeven. Enkele personen achter deze 'portretten' ken ik of zal ik binnenkort leren kennen. Ik ben buitengewoon onder de indruk. Het doosje met de 18 verhalen ligt op mijn werkkamer binnen handbereik.
Op de werktafel ligt het uitgelezen exemplaar over Esther Ruth Barendse-Boas. Binnenkort spreek ik haar voor mijn nieuwe boek 'Joods Beverwijk'. Na de oorlog was zij werkzaam in Wijk aan Zee, in JoZeBoKo: Joodsche Zee- en Bosch Kolonie. Ik kijk er naar uit om haar, de vrouw achter de tekst, de vrouw op de foto, in werkelijkheid te mogen ontmoeten en te kunnen spreken. Om haar te leren kennen.

Chai een boek met 18 waargebeurde verhalen die tijdens de holocaust zijn gebeurd. 18 mensen vertellen hoe ze die tijd beleefd hebben. In deze tijden waar oorlog op enorm veel plaatsen heerst is deze een echte must read.

Elk verhaal is uniek. Sommigen zijn voor de oorlog geboren en hebben op jonge leeftijd alles mee gemaakt van. Er waren kinderen die door de ouders op onderduikadressen werden gebracht om zo het leven van hun dierbaar kind te redden. Waar de één het geluk had om in een liefdevol gezin opgenomen te worden werd een ander kind opgevangen in een hel. Zelfs na de oorlog was het nog niet gedaan voor vele overlevende familieleden alsook kinderen.

De auteur heeft dit prachtig boek samengesteld met alle verhalen van overlevenden. Niemand, vooral de gewone burgers, willen oorlog. In zulke tijden zijn alleen verliezers geen winnaars.

Ook de fotografe Claudia kamergorodski heeft hele mooie foto's gemaakt. Zo heb je een gezicht bij het verhaal.

Wil je graag alle verhalen lezen van deze mensen kan je het boek bestellen op deze website www.boek-chai.nl

Met dank aan Alice ten Napel voor dit boek dat me nog lang bij zal blijven. Als niet-joodse Nederlander voel ik me diep beschaamd over de wijze waarop de grote meerderheid van ons volk de Joodse gemeenschap in de steek liet, of erger. Als christen - en daarmee als iemand die in de God van Israel gelooft - had ik gehoopt iets meer te mogen horen over hoe het geloof van Abraham, Mozes, David en de profeten tot sterkte was in de diepe aanvechtingen waar deze dappere mensen doorheen gingen. Maar daarmee overvraag ik wellicht dit boek. Hoe dan ook, in deze tijd van een ongekend oplaaiend antisemitisme is het meer dan ooit nodig deze verhalen te (blijven) vertellen. Am Jisrael chai! Od Avinu chai!

Zó intens om dit te lezen..
Ik mocht de doos met de 18 boekjes ontvangen en ben gaan lezen.
Nooit geweten wat er met de kinderen gebeurde waarvan hun hele familie vermoord waren.
Net het verhaal van Marianne van Geuns gelezen met “toegeknepen strot”, ik ben nu stil en de woorden van haar blijven rondzingen in mijn hoofd.
Ik hoop dat het nu goed gaat met haar, zover mogelijk natuurlijk.
Mijn plan was om elke dag een boekje te lezen, maar na dit verhaal wacht ik een paar dagen.
Ik zelf ben niet Joods, maar vind dat deze waargebeurde verhalen op scholen verteld moeten worden om bewustwording mee te krijgen.
Dankjewel Alice en alle dappere mensen die hier geinterviewd zijn..

Prachtig boek! Ik wist al veel over de kamp overlevenden. Een wonder dat zij het overleefd hebben. Over de oorlogs kinderen met hun trauma's wist ik nog niet zoveel. Hun verhalen hebben me diep geraakt...het zwijgen, het missen van hun ouders, het sollen over voogdij na de oorlog...ongekend...
Het blijft ontzettend heftig hoe oorlogsslachtoffers na de oorlog in Nederland zijn behandeld...huizen weg, bezittingen weg, geen hulp...ik schaam mij voor dit land.
Dank voor deze verhalen, ze moeten altijd verteld blijven worden!

Chai is een indrukwekkend boek, wat heel mooi weergeeft hoe jonge mensen/kinderen de oorlog en de tijd daarna hebben meegemaakt. Hoeveel leed er is geleden, maar ook de veerkracht die deze mensen hebben! Prachtig!

Een boek dat iedere Nederland dient te lezen.

Dit is geen boek om in één keer uit te lezen. Ieder getuigenis staat op zichzelf en vraagt tijd om te verwerken. De rode lijn is natuurlijk het feit dat alle achttien overlevenden zijn van de Holocaust en erg jong waren toen ze de verschrikkingen van het nazi-regiem moesten ondergaan. En juist die jonge leeftijd van de slachtoffers maakt dit boek zo bijzonder. Want deze mensen staan dichter bij mij als deel van de naoorlogse generatie van Nederland. Al lezend drong het langzaam tot me door dat deze kinderen van toen stilletjes opgroeiden in mijn directe omgeving, terwijl geen mens er aandacht aan besteedde. Ook zij zelf hielden zich lange tijd stil en bleven onzichtbaar en ongehoord. Pas veel later ontstond bij hen de behoefde om het donkere gat van hun herinnering onder ogen te zien en bespreekbaar te maken. Meestal pas nadat hun eigen kinderen erom begonnen te vragen. Door het lezen van deze eerlijke getuigenissen, die door Alice ten Napel zonder opsmuk zijn opgetekend, ben ik als niet-Joodse Nederlander onder de indruk geraakt van de kracht en de moed om te leven na alle trauma’s uit het verleden. Herhaaldelijk wordt door de meeste overlevenden het stichten van een gezin, het krijgen van kinderen en kleinkinderen, benadrukt als het levende bewijs van de wederopstanding van het Joodse volk. Het is misschien wel de diepste betekenis van overleven en leven. Chai!
De portretten van Claudia Kamergorodski blijven je aankijken, met een blik die je niet meer loslaat.

Peter de Bruijne, voormalig hoofdredacteur Israel Today Nederland.